Ik moet efkens iets kwijt. Het moet van mijn hart af, of van mijn lever: kies maar wat je zelf het meest passend vindt. Want in het hart daar zitten de gevoelens, de emoties en in de lever wordt gal geproduceerd. De gal die vele mensen zich geroepen voelen te spuwen op de sociale media, wat dan op zijn beurt weer op mijn gevoel werkt.
Volgens wikipedia produceert de lever zo’n halve liter gal per dag. Maar als ik tegenwoordig de commentaren en publicaties lees op verschillende sociale media, be it Facebook of de DS Online of Knack.be dan zou ik toch durven zweren dat wikipedia er naast zit met zijn schatting. En dat de gemiddelde Vlaamse lever een paar liters gal per dag produceert. Vooral woorden zoals ‘vluchtelingen’, ‘opvang’, ‘immigratie’ en ‘moslims’ doen de productiecijfers de hoogte in schieten. Gooi die woorden samen in één zin en hier en daar moet er iemand met spoed naar het ziekenhuis worden gebracht wegens acuut falen van de lever.
Dat in ons dierbaar Vlaand’renland rechts-extremistische ideeën altijd een vruchtbare bodem hebben gevonden is niks nieuws. Iedereen weet wat een Zwarte Zondag is. Iedereen kent de leuze ‘Eigen Volk Eerst’ en is bekend met de uitspraken en het ideeëngoed van Vlaams Blokkers / Belangers. 10 of 20 jaar geleden was een racist en moslimhater per definitie een Vlaams Blokker en een Vlaams Blokker per definitie een racist en moslimhater. Zo simpel lag dat. Maar de laatste jaren is het allemaal zo wit/zwart niet meer (wat past deze uitdrukking mooi in deze context, hè?). Met de opkomst van nieuwe partijen die beweren rechts te zijn maar niet extreemrechts en die bepaalde ideeën van het Vlaams Belang meenemen in hun retoriek maar dan in een modern en minder opruiend jasje, lijken opeens meer en meer Vlamingen uit de kast te komen. Ze zijn geen racisten, nee. Ze zijn gewoon ‘eerlijk’, en ‘zeggen wat niemand anders durft te zeggen maar gewoon waar is’. Ze zeggen niet letterlijk ‘eigen volk eerst’, maar hebben het over de verdediging van de eigen normen en waarden en dat er bij ons toch ook veel mensen dakloos zijn en arm. Da’s toch waar, zekers? En het is toch perfect te begrijpen dat ge dan als gewone Vlaming eerst de eigen medeburgers uit het slop trekt vooraleer geld te geven aan die Syrische vluchtelingen. Want dat is erg, hè, dat van die vluchtelingen, hè, dat is inderdaad allemaal heel erg, maar ja, we kunnen toch niet heel de wereld hier gaan binnenlaten, we hebben hier zelf ook problemen, hè? En laten we eerlijk zijn, het is toch een ander volk, hè. Ze denken toch anders dan wij, hè. En voor ge het weet moet ge hier in België ook met een vod op uwe kop lopen, want zo zijn die mensen, hè. Die vinden dat iedereen overal moet doen zoals zij want anders dan zijn ze in hun gat gebeten maar hier in België hebben wij ons eigen gewoontes en als ze zich daar niet aan willen aanpassen… ja, dan blijven ze maar beter weg, hè. Toch? Allé, davinnekik, eh… ’t is nie dat kik ne racist zen, môr…
Opvallend is dat meer en meer mensen dit soort ideeën lijken te koesteren. Intelligente mensen. Mensen wiens waarden en normen ik meende te delen. En die opeens op facebook een vignet delen met voor mij schokkende stellingen als ‘bezorgde ouders zetten hun kinderen niet op een boot’ of ‘alvorens geld vrij te maken voor de vluchtelingen zou de regering beter onze eigen daklozen eerst opvangen’ of zelfs meer expliciet racistische boodschappen. Soms antwoord ik. Soms schud ik het hoofd in ongeloof en laat ik betijen. Maar ik word steeds bozer. Ik begrijp die houding niet, maar misschien mis ik informatie. Heeft de Belgisch regering misschien aangekondigd allengs een nieuwe belasting in te voeren waarbij elk Belgisch huishouden een vast bedrag dient af te staan om het vluchtelingenprobleem te helpen oplossen? Heeft de regering aangekondigd de fietspremie, de meertaligheidspremie, de premie voor de aankoop van een sauna in ecologisch hout of een andere subsidie af te zullen schaffen om met het vrijgemaakte geld een vluchtelingenkamp te bouwen? Misschien zelfs op de Gedempte Zuiderdokken waar de Sinksefoor niet meer mag staan wegens overlast maar die bruin mannen met hun raar gewoontes wel? Of heeft de regering afgekondigd dat uit respect voor de binnenstromende vluchtelingen en om de cultuurschok voor hen niet te groot te maken, alle vrouwen vanaf morgen buitenshuis een burka dienen te dragen en alle mannen een baard moeten laten groeien (en dat nu de hipstermode aan zijn zwanezang toe lijkt te zijn?) Of is er al iemand onteigend zodat zijn huis gebruikt kan worden als asielcentrum?
Niemand voelt zicht graag tot iets gedwongen en al helemaal niet als het in de portemonnee te voelen is. Mocht de regeringen dit soort maatregelen opgelegd hebben en ik het bijhorende artikel in DS Online of Knack.be gemist hebben, dan hoor ik het graag van jullie.
Maar zover ik weet is niks van het bovenstaande een feit. Het enige wat we weten is dat er een stroom vluchtelingen richting Europa komt. Te voet, per boot, per bus of per trein. En dat vluchtelingen mensen zijn: mama’s en papa’s en kindjes en oma’s en opa’s… En ja, dat het er meer zijn dan normaal en dat we er niet helemaal op voorbereid zijn. En dat we een beetje bang zijn want xenofobie is de mens eigen. Wat den boer ni kent, den boer ni frèt. En er zitten misschien wel terroristen bij… Maar dat onze Westerse waarden en normen naar mijn mening toch ook hulp aan de mens in nood omvatten. Elke mens, er staat geen asterix bij en een voetnoot die zegt: behalve als het een moslim of een zwarte is. En dat het toch normaal is weg te vluchten van een oorlog. Wie zou dat niet doen?
Een aantal onder jullie denkt nu waarschijnlijk: wat een idealist. Wat een onrealistische geitenwollensokkenbreister. Dat is jullie goed recht. En jullie mogen mij bij deze van facebook verwijderen want écht veel hebben we blijkbaar niet gemeen. Ik heb het vorige week zelf ook al gedaan. Iemand van mijn FB verwijderd omdat ik zijn ongenuanceerde racistische uitspraken meer dan beu was. Het was iemand waar ik niet echt veel interactie mee had, dus zo’n heldendaad was het ook weer niet, maar ik voelde me er wel goed bij. En ik ben van plan het te herhalen indien nodig.
Ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat we niet allemaal vluchtelingen kunnen opvangen in ons huis. Dat niet iedereen over dezelfde financiële middelen beschikt. Maar er zijn opties. Ook voor mensen met beperktere middelen zoals bijvoorbeeld ikzelf. Een kleine donatie aan Artsen Zonder Grenzen, onder het motto ‘vele kleintjes maken, één grote’. Contact zoeken met een lokale organisatie om babykleertjes die je niet langer nodig hebt te doneren. En vooral dit: een positieve verwelkomende houding. Kost geen cent. Maar het is het mooiste geschenk voor mensen die van de andere kant van de wereld zijn gekomen, op zoek naar een veilig onderkomen en een nieuwe start.